naam:
	pass:
	wachtwoord vergeten?

Volg ons op facebook

Ga naar chat

< terug

opiniestuk 7: Klasse! ... een school vissen

door jamal

Een klein visje in een oceaan zwemt door de snelle stroming van het bodemloze water. Instinctief vertrouwt hij op de kracht van de school vissen die uit ieder individu het beste naar boven haalt. Ze nemen niet meer zuurstof en voeding op dan hun biologische ontwikkeling nodig heeft. Een natuurlijk gelijkheidsprincipe dat zelfregulerend werkt. Maar op een bepaald moment raakt het kleine visje verstrikt in de netten van bijzondere bepalingen. Zijn eigenheid vraagt een omgeving waar de druk minder groot is. …

Als het regent in Brussel, druppelt het in Antwerpen, terwijl de Limburgers nog genieten van een beetje zonneschijn. Projecteer deze metafoor op de Vlaamse onderwijskaart en zowel binnen als buiten de schoolmuren stormt het bedenkelijke situaties:
De boekentassen puilen uit van een massa dagelijks werk. De elite bivakkeert voor een zitje in de eerste klas. De digitale communicatie verbastert de schooltaal. De ouderavonden bereiken eerder voorbeeldige leerlingen dan degenen die er alle baat bij hebben. De didactische creativiteit boet in door de administratieve rompslomp en de hoeveelheid sociaal-pedagogische vraagstukken. Vrouwe Justitia heeft haar handen meer dan vol met ethische en juridische geschillen tussen de inrichtende machten en assertieve burgers. …

Wie ook maar redeneert in termen van schuld, desinteresse, onbekwaamheid of eender wat, mag zijn of haar studie grondig overdoen. De navelstreng tussen het onderwijs en de samenleving hangt complexer en gevoeliger aaneen. De relatie tussen leerkracht en leerling is meer dan gewoon een overdracht van algemene kennis.
Sta eens stil bij de volgende vragen: Wat is de sociale verhouding tussen de twee? Van welke buurt zijn beiden afkomstig? Welke is hun achtergrond? Hoe is het gezin samengesteld? Naar wie kijken ze op? Hoe goed kennen ze elkaar? En, hoe bepalend is die hele context voor de (school)loopbaan van leerkracht en leerling? …

Afhankelijk van school, thuis en omgeving vraagt elk leer - en ontwikkelingsproces een specifieke benadering en prikkeling. Leerkrachten zijn rijk aan didactische en andere instrumenten om er conform de eindtermen zo efficiënt mogelijk op in te spelen. Periodieke toetsen en examens helpen te achterhalen of de leerling de geziene leerstof al dan niet kent. Maar geen leerkracht is dezelfde en ieder kind is anders. Een cliché, maar één die naarmate de tijd evolueert zwaar doorweegt op de schouders van de school, de klas, het individu…

Wie even terugblikt naar de eigen schoolloopbaan weet wat die verscheidenheid teweegbrengt binnen en buiten de schoolmuren. Welke leerkracht vond je een bullebak of was juist degene waar je veel bewondering en respect voor had? Hoe beleefde jij de blokperiodes? Wie ging er van thuis uit mee op ouderavond en steunde je door dik en dun? Welke klasgenoot maakte het te bont? Met wie had je te doen omdat hij of zij het 'moeilijk' had? Wat wilde je worden? …

Ja, wij volwassenen weten het intussen allemaal: een diploma verhoogt je kansen op de arbeidsmarkt en versterkt je positie in de samenleving! Een rotsvaste overtuiging waarmee ouders en leerkrachten proberen bij het kind het beste naar boven te halen. Maar door de jaren heen, al vanaf (of zelfs vóór) de kleuterleeftijd, ontstaat soms een opeenstapeling van leerbedreigde factoren die de schoolloopbaan kunnen vertragen, verstoren of verbreken.

Even een korte greep uit de praktijk van deskundigen die, al dan niet in een samenwerking met een school, ondersteunende initiatieven lanceren zoals de voorschoolse taalstimulering, bevordering van actieve ouderbetrokkenheid, studiebegeleiding aan huis, verhoging kleuterparticipatie, stimulering van een voorleescultuur en bezoek aan de spelotheek, duiding in begrijpelijk (niet abstract) Nederlands of in de eigen taal over de diverse onderwijsvormen en studierichtingen, taalklasjes voor anderstalige nieuwkomers …

Mijn optimisme en ervaring troosten me met de gedachte dat er uit al die initiatieven volleerde en volgroeide 'visjes' stromen. Echter; cijfers uit wetenschappelijke bron spreken voor zich: de verzameling van die vissoort vormt een absolute minderheid.
Maar dan nog, leergierig dat ik ben, stel ik me de volgende vragen: Wie is die minderheid? Waar liggen de 'valkuilen' en 'lichtpunten'? Hoe waardevol is deze kennis voor vele lotgenoten? En, wat kunnen onderwijs en samenleving hieruit leren en hiermee doen? …

Het ongewisse heeft me in zijn macht en plots lijst ik een reeks namen op van 'kleine visjes' uit mijn eigen schooltijd: Ayan, Tiziana, Mauro, Danny, Tim,Wanda, Mustafa, Aziz,

…en ikzelf.

feedback van andere lezers

• Dora
  Mooie beeldspraken en metaforen, goed geschreven ook, kennis en inzicht, goede stijl....tien en negen voor het schoonschrift (tienen worden daarvoor niet gegeven ,
• Hoeselaar
  Je moet zelf in het onderwijs zitten want anders kan ik me niet verklaren hoe dat je zo kritisch over school leerlingen en leerraars schrijven kunt.
  Heb heel veel geleerd van deze inzending, ben dan ook van plan deze tekst te bewaren en eventueel als antwoord te gebruiken mocht ik ooit in de gelegenheid komen om te moeten antwoorden op vragen van medeschrijvers
  
  Willy
• marrik
  Heel goed de problematiek onder woorden gebracht. Ook de zogenaamde leertijd, hangt aan elkaar van cliché's. Al ben ik van mening dat men een leven lang leert. Ook ik was één van die kleine visjes, maar heb ondertussen wel een leven lang ervaringen in mijn rugzak zitten, die geen school mij had kunnen leren. Autodidact? Ik weet niet. Wil gewoon veel weten en doen.
  
  Jamal, een heel mooi stukje werk.
  
  M