naam:
	pass:
	wachtwoord vergeten?

Volg ons op facebook

Ga naar chat

< terug

Zombie

door nemo

Een black-out is niet iets om trots op te zijn. Maar die van gisterennacht was een leerzame.

De zombie, de ondode, is primair een bewoner van horrorland, maar speelt ook een rol in een levendig filosofisch debat dat gaat over staat en status van het bewustzijn. Is bewustzijn een bijkomstigheid van het brein of iets eigens in de wereld? De filosofische zombie is een gedachte-experiment. Hij is in fysiek, functioneel, organisch opzicht volstrekt identiek aan mij, een exacte kopie. Het enige wat hij mist is… bewustzijn. Deze zombie handelt, spreekt, denkt, ruikt als een mens. Hij doorstaat glansrijk de Turingtest, die staaft of een machine menselijk intelligent geacht mag worden. Maar het is leeg, donker van binnen. Niemand thuis. Niemand in die fysieke verschijning weet wat het is om een zombie te zijn.

Als deze zombie kan bestaan, is bewezen dat ik, die weet wat het is om een mens te zijn, geen zombie ben en dus geen louter fysiek wezen. Daarmee, en daar ging het om, is in één moeite door het materialisme ontkracht: een volledige beschrijving van de wereld moet meer omvatten dan stoffelijke elementen en processen. Als voorwaarde tot de mens voldeed het God niet om bij de creatie deeltjes en wetten te scheppen. Het bewustzijn vereiste een aanvullende scheppingsdaad.

Eén van de redenaties van de zombiefiel voor zijn potentiële bestaan betreft het voorstelbaarheidsargument:
1. zombies zijn denkbaar
2. wat denkbaar is, kan zijn
3. dus zombies kunnen zijn.

Ik was zeer dronken. Dat was mijn schuld niet. Mijn vrouw was jarig en dan komen de fles op en slempende vriendinnen om de tafel. Tot een bepaald moment, een uur of één, heb ik een normale, algemene herinnering aan mijn daden, waarnemingen, gevoelens. Aangezet door het loze vuur van de drank heb ik me in de gedachtewisseling gestort. Ik nam de telefoon op en riep de jarige. Als goede gastheer ontkurkte ik een fles en nog een en nog een, vulde de pindabakjes en produceerde toastjes, waste wat glazen af, zette een muziekje op - ik kan het me allemaal voor de geest halen.

In de ogen van de anderen was ik ook later in de nacht, hoewel wat wankel ter been, adequaat in de weer. Voor mij zelf echter is dit tweede deel van de nacht er een zonder registratie en herinnering. Zo zette ik, volgens zeggen, een fles wodka (de boosdoener) op tafel, haalde ijsblokjes uit de vriezer en deed ze in de glazen. Ik belde iemand die ik opeens dringend moest spreken en lulde wat. Ik droeg een brede, tevreden lach en schaterde op het juiste moment. Ik heb een schilderij recht gehangen, een duit in het babbelzakje gedaan, het gezelschap op een gegeven moment ('genoeg is genoeg') goedenacht gewenst en tot slot functioneel lastige handelingen als mijn overhemd ontknopen en lenzen uitdoen tot een vlekkeloos einde gebracht, evenals het bezoek aan de pot. Vervolgens sliep ik lang en diep en werd zo fris wakker dat ik mezelf prees de vorige nacht de wodka gemeden te hebben.

Dit tweede deel van de nacht, zowel de handelingen als de daarmee synchroonlopende innerlijke stroom aan gedachten, beelden en stemmingen vormt een blanco in mijn geest. Dat ik deed wat ik gedaan heb, daar twijfel ik niet aan. De getuigen zijn betrouwbaar, hun verhalen overeenstemmend. Ik leek sprekend op een mens. Flink beschonken weliswaar, maar goed aanspreekbaar en, naar omstandigheden, correct functionerend. Niemand kon vermoeden dat ik er niet was.

In elke zin die ik kan bedenken, bewoog zich gisteren een zombie door de arena van de mensen. Op gezag van gerenommeerde filosofen mag ik nu concluderen dat het materialisme een belabberde assumptie is, maar aarzel. Zombies zijn denkbaar. Hoe kan ik weten of ik een mens ben die meent geen zombie te zijn dan wel een zombie die meent een mens te zijn?

feedback van andere lezers

• tinucha
  Heerlijk staaltje filosoferen! En oh ja, ook wel een beetje herkenbaar :p
  nemo: dank voor fb (en dat zeg ik bij vol bewustzijn...)
• Wee
  Haha, geweldig! Heb door de ogen van de anderen genoten :)
  Cheers!
  Fijn je weer eens te lezen trouwens.
  xxx
  nemo: dank voor fb (en dat zeg ik bij vol bewustzijn...)