|
< terug
De open dag ramp
Op 6 juni 1991 ging om vier uur 's nachts de telefoon, dat betekende hoe dan ook problemen.
"Er is een stop uit een van de bakken gezakt," zei mijn baas in paniek.
Binnen een seconde wist ik dat er een ramp was gebeurd.
"Ik kom eraan."
Ik werkte toen in een hypermoderne palingmesterij. De naam is bewust gekozen omdat men paling niet kan kweken. Er werd, in Spanje en Zuid Frankrijk, in rivieren gevangen glasaal geleerd om droogvoer te eten. Uit Engeland kwam pootaal van een paar maanden oud voor de kwekerij, zoals ik hem voor de rest van het verhaal blijf noemen.
Later zijn we hier ook meervallen gaan kweken. In de grote hal van 50 meter lang en 30 meter breed was een biologisch filter aanwezig met een inhoud van een miljoen liter water. Op de benedenverdieping waren er 24 bakken met elk een inhoud van 20.000 liter water, gezamenlijk 500.000 liter. Een pomp met een capaciteit van 50.000 liter water per uur
voerde het vuile water uit de bakken naar het filter. Een tweede even grote pomp, stuurde het schone water door een zuurstofreactor naar de bakken. Niet alle vissen groeien even snel. Daarom moesten ze regelmatig gesorteerd worden. Het waterniveau in de bak werd zo laag mogelijk gemaakt. Was dat klaar dan ging de toevoer van zuurstofrijk water dicht en werd de stop in het midden van de bak eruit getrokken. Om een idee te geven hoe dat eruit zien moet u zich een gootsteen voorstellen van vier bij zes meter, waar water is staat en u de stop uit de afvoer trekt. In plaats van in het riool, stroomt de vis en de resterende tienduizend liter water uit de bak in een goot waar een zuurstofslang in lag. De vis werd daarna gesorteerd in een machine en terug gedaan in verschillende bakken.
Mijn zoon werkte op dat moment ook op kwekerij. Met een brul naar boven maakte ik hem wakker. Meer was niet nodig want hij wist dat er iets fout was bij de kwekerij. Twee minuten later waren we onderweg en bespraken wat hiervan de gevolgen konden zijn. Waren de waterniveaualarmen wel of niet afgegaan en zo ja hoe snel, was de vraag waar alles om draaide. Wat de zaak nog verergerde was dat juist op die dag de kwekerij openstond voor mensen uit de omgeving. De plaatselijke media had hierover bericht. Wij, de vijf vaste medewerkers, hadden in de dagen voor de opendag al gespeculeerd hoeveel mensen er zouden kunnen komen. De minimum schatting was 100 de maximum 1000.
We scheurden naar de kwekerij toe en renden naar binnen, waar een complete chaos heerste. Overal lagen plassen water waar paling in kronkelde. De alarmen waren niet afgegaan zag ik. Later bleek dat ze uitgeschakeld waren omdat ze steeds een storing aangaven. Zolang er voldoende water was om naar de bakken toe te pompen bleef alles draaien. Dit water werd ook in de bak gepompt in de bak waar de stop uit was. Dit water stroomde de sorteergoot in waar de 2000 kilo paling ook in zat. De goot raakte vol waardoor hij begon over te stromen. Omdat het zuurstof gehalte in het water in de goot begon te dalen probeerde de paling uit dit water te komen en glibberde over de betonnen vloer de hal in. Paling is een van de weinige vissen die buiten het water kan leven. In water zonder zuurstof verdrinkt hij. Omdat het water op raakte stroomde er niets meer door de zuurstofreactor hierdoor zakte het zuurstofniveau zo erg dat het alarm afging en de noodvoorziening voor zuurstof begon te werken. Hierdoor werd mijn baas gewekt die mij onmiddellijk belde.
De eerste prioriteit was om de systemen draaiende te krijgen. Alle vulsystemen, grondwater en leidingwater stonden vol open. We pompten ook het water uit de sorteergoot het systeem weer in, maar 200.000 liter water heb je niet zo snel weer terug. Het vangen van de vis op de grond ging verder. Langzaam raakte de goot leeg waarin een dikke laag dode paling achterbleef. Pendelend met elkaar werden de systeem pompen weer aangezet tot ze voldoende water hadden om door te gaan.
We waren begonnen de dode vis uit de goot te gaan halen toen de eerste kijkers voor de open dag arriveerden.
"Wat doe we?" vroeg mijn baas.
"We gaan gewoon door opruimen, laat die paar mensen maar binnen."
Binnen een kwartier konden we niet verder, want de vaten waar de dode vis in moest stonden buiten en daar konden we door de enorme belangstelling niet meer bij komen. De menigte begon binnen te dringen. Degene die 100 had gezegd had nu al verloren. We stopten het opruimen van de paling. In plaats daarvan lieten we koud bronwater in de goot stromen. Het systeemwater is warm en bruin van de bacteriën. Van een eerder ongeluk wisten we dat binnen enkele uren de dode vis zou gaan stinken en dan bedoel ik een lucht die je een week lang niet meer kwijtraakt. Het koude water vertraagde dit proces. We begonnen met zijn zessen, we kregen hulp van een paar mensen die af en toe ook in de kwekerij hielpen, de honderden mensen rond te leiden. In de hal stonden een aantal grote aquaria waar verschillenden maten paling en meerval zwom. Dit vonden vooral de kinderen prachtig. Honderden keren moest ik uitleggen wat er die nacht was gebeurd. Het medeleven van de mensen was geweldig. Af en toe klonk er gegil wanneer er een paling achter een van de filters tevoorschijn kwam.
Mijn baas en zijn vrouw stonden in een geïmproviseerde winkel, de door een bekende van mij, de eerder deze week gerookte paling en meerval te verkopen. Tijdens de open dag gaf hij demonstraties roken en de voorbereidingen daarvan. Mijn lieftallige echtgenote Ellie stond in een geïmproviseerde keuken broodjes met vis klaar te maken. De dag tevoren had ze al salades gemaakt van de meerval uit de kwekerij. Bij een snackfabriek hadden we kroketten laten maken van meerval die ze in die keuken stond te bakken. Dankzij het prachtige weer konden de hapjes buiten geserveerd worden. Onze zoon, die heel lang kok is geweest, stond achter een grote barbecue stukjes meerval te bakken. Met moeite kon hij voorkomen dat ze voor ze gaar waren, van de barbecue werden gerukt.
In een van de bakken zaten enorme meervallen. Deze waren overgebleven uit een gecancelde bestelling en doorgegroeid, sommigen tot 80 centimeter. Om ze te laten zien was het systeemwater vervangen door leidingwater. Zuurstof hadden ze in het water niet nodig want ze hadden longen waarmee ze lucht aan het oppervlakte hapten.
Kreten als: "Kijk hier, dat is een monster," werd er regelmatig geroepen.
Een van de medewerkers gaf af en toe een klap op het water en de vissen vlogen dan in paniek alle kanten op het water in de bak metershoog opspattend. Gillend rende dan iedereen weg. Deze meervallen waren zo zwaar dat, wanneer ik in de bak iets moest doen en ze schrokken, ik ternauwernood kon blijven staan door de kracht waarmee ze tegen mijn benen zwommen. Op de 'zolder' waar de glasaal in een apart systeem aan het voer werd gebracht konden alleen onder begeleiding kleine groepen kijken. De mensen waren totaal overrompeld door de grote van de kwekerij en het filtersysteem. Tussen de honderden mensen zag ik af en toe een gezicht van iemand die ik eerder alles had uitgelegd. Ze hadden enthousiast hun familie gebeld om ook te komen kijken. Het succes overtrof onze meest positieve verwachtingen. Heel even kwam de politie kijken want er waren op de aanrij route problemen ontstaan met parkeren. Na een korte rondleiding hebben zij die problemen voor ons opgelost. Alles wat er te verkopen was aan vis en andere produkten was tegen een uur of vijf op. Om zes uur begon de menigte te slinken. Met zachte hand werden de laatste liefhebbers het erf af geleid. Nu moesten we nog de 1500 kilo dode paling opruimen. Doodmoe, maar zeer tevreden over het succes van de dag dronken we nog een biertje. De evaluatie over de strop met de dode paling was voor de volgende dag.
feedback van andere lezers- Wee
Over vette pech en meervallers :)
Graag gelezen.
x
badstop: Zo is het leven dus.
|
