|
< terug
Roman-in-wording .16
'Wat voor man was die Antoine eigenlijk?' wilde Johan weten. 'Wat voor karaktereigenschappen had hij?'
Annemarie dacht lang na. 'Tja... ik begrijp dat je zoiets graag wil weten over je verwekker. Hij was... hoe zal ik het zeggen?... een man bezeten... een een man met veel woede in zich. En vertwijfeling, radeloosheid, angst. Waar je trouwens nauwelijks iets van merkte op het eerste gezicht. Aan de oppervlakte was hij een aardige, begripvolle man. Goedmoedig was hij, een goeie lobbes. Maar van binnen kookte hij. Eén en al boosheid. Zijn hoofd een hogedrukpan. Een kluwen van angst en woede zat als een prop onder zijn schedel.'
'Waar was hij dan zo kwaad op of bang voor? Op wie?'
'Iedereen en alles,' zei ze beslist. 'De pornofilms die hij maakte, waren pogingen om daar op zijn manier uiting aan te geven; hij wilde schoppen, terugslaan - niet door als een wildeman in het rond te maaien maar door op subtielere wijze uit te halen naar de brave burgers - om ze in net zulke grote verwarring te brengen waarin hijzelf verkeerde. Hij provoceerde, hij wilde altijd weten hoe ver hij te ver kon gaan.'
'Waar kwam die boosheid en angst dan vandaan?'
'Uit zijn jeugd, denk ik. Zoals meestal het geval is. Ik vraag me wel eens af wat er met hem gebeurd is - tussen hem en zijn moeder. En waarom hij op vijftienjarige leeftijd besloot dat hij priester wilde worden.'
'Maar waarom pornofilms?'
'Dat was zijn manier. Pour épatez le bourgeois! riep hij altijd tegen me. Hij vond het eerlijk gezegd ook wel een beetje kinderachtig van zichzelf, een beetje puberaal, maar ja, hij kon er niks aan doen, hij moest! Seks was een manier om mensen op de kast te jagen. Hij was er als puber al door geobsedeerd.'
Zij wees op de boekenkast die de helft van de zijmuur besloeg.
'Kijk, hier staan zijn boeken, ik heb ze allemaal bewaard. En gelezen. Tenminste, als het Nederlandse boeken waren of in het Nederlands vertaald. Zo heb ik hem eigenlijk goed leren kennen, pas na zijn dood. Op vele bladzijden kwam ik passages tegen die hij aangestreept had... hij scheen dingen vaak opzichzelf te betrekken... in deze roman bijvoorbeeld...'
Ze boog over de leuning van de bank om een paperback uit de kast te pakken, bladerde erin, en vond wat ze zocht. Ze las voor:
...sedert hij op zijn vijftiende niet uit zijn bank kon opstaan zonder zijn erectie te verbergen onder zijn spiraalklapper. Elk meisje dat hij ziet blijkt (hou je vast, mensen) tussen haar benen - een echte kut te hebben. Verbazingwekkend! Verbijsterend! Kan maar niet wennen aan de fantastische gedachte dat als je naar een vrouw kijkt, dat je dan naar iemand kijkt die gegarandeerd een kut bij zich heeft! Ze hebben allemaal een kut. Gewoon, zomaar onder hun jurk! Een kut - om te naaien!
Ze klapte het boek dicht en plaatste het terug op de plank. Johan tuurde naar de titel en de auteursnaam: Portnoy's klacht van Philip Roth.
'Tja, een kut. Die hebben wij vrouwen nou eenmaal. Wij hebben allemaal een kut, wat is daar zo bijzonder aan? A.F.Th van der Heijden, een van onze grootste schrijvers, had ook zo'n buitengewone belangstelling voor wat wij vrouwen volgens hem aan moois en lekkers tussen de benen hebben. In een van die dikke boeken daar, helemaal rechts op de bovenste plank, geeft hij een bladzijdenlange lyrische beschrijving van het vrouwelijke geslachtsorgaan. Ook die lange passage is door Antoine gemarkeerd. Wat is dat toch met jullie mannen en jongens? Zijn jullie allemaal zo? Ben jij ook zo eentje?'
Ze keek hem onderzoekend aan, maar hij zei niets, hij wist niet wat hij erop moest zeggen.
'Ja, die vijftienjarige Philip Roth - ik neem aan dat het een zelfportret is - had dezelfde obsessie als Antoine,' mompelde Annemarie voor zich uit. 'Op die leeftijd hebben natuurlijk alle pubers die obsessie, maar sommige mannen houden die voor de rest van hun leven.' Ze keek hem weer aan. 'En jij dan, was jij op die leeftijd - drie jaar geleden dus - ook zo'n jongen die in de klas een boek of schrift voor zijn kruis moest houden als de bel ging en de hele klas opstond om het lokaal te verlaten? Als je om je heen al die meisjes zag?'
'Ik niet,' grijnsde hij. 'Er zaten geen meisjes bij ons in de klas, het was immers een jongensschool.'
'Leraressen dan?'
'Die hadden we ook niet.'
'Arme jongen.' Ze schudde meewarig haar hoofd.
'In die prachtige films die Antoine zo bewonderde en die hij opnieuw monteerde met toevoeging van extra scènes om er een soort pornofilms van te maken, speelden ook jongens van vijftien. Films van beroemde Franse en Italiaanse regiseurs: Bernardo Bertolucci en Louis Malle. Die tapes heb ik ook in dat koffertje als je ze wil zien. La Luna en Le Souffle au Coeur - wel eens in de bioskoop gezien?'
'Nooit van gehoord,' zei hij.
'Je hebt wat gemist. De originele films zijn mooi, de bewerkte versies van Antoine nog mooier.'
Waar gaan ze over?'
|
